Tia UV (Ultraviolet) hay còn gọi là tia tử ngoại, tia cực tím là sóng điện từ có bước sóng ngắn hơn bước sóng của ánh sáng nhìn thấy nhưng dài hơn bước sóng của tia X. Phổ của tia cực tím có thể chia ra thành 2 vùng tia: vùng tử ngoại gần (có bước sóng từ 380 - 200nm) và vùng tử ngoại xạ hay còn gọi là vùng tử ngoại chân không (có bước sóng từ 200 - 10nm).
Khi quan tâm đến ảnh hưởng của tia UV đến sức khỏe con người và môi trường, tia tử ngoại được chia ra làm 3 loại: tia UVA (bước sóng từ 380 - 315nm) còn được gọi là sóng dài hay ánh sáng đen, tia UVB (bước sóng 315 - 280nm) còn được gọi là sóng trung, tia UVC (bước sóng ngắn hơn 280nm) còn gọi là sóng ngắn hay sóng có tính tiệt trùng.
Mặt trời tỏa ra cả 3 loại tia cực tím: UVA, UVB và UVC, có ánh sáng mặt trời nghĩa là có tia cực tím. Tuy nhiên, theo lí thuyết, bởi vì sự hấp thụ của tầng ozon, 90-95% tia cực tím đến được mặt đất thuộc dạng tia UVA, trong khi đó bản thân tầng ozon được tạo ra nhờ các phản ứng hóa học với sự tham gia của tia UVC nên UVC bị tầng ozon hấp thụ. Tuy nhiên, tình trạng thủng tầng ozon hiện nay đang ở mức báo động khiến các tia UVB, UVC trở nên dày đặc hơn trong ánh sáng mặt trời.
Các loại thủy tinh tùy theo chất lượng, thông thường trong suốt với tia UVA (UVA đi xuyên thủy tinh) nhưng mờ đục với các tia sóng ngắn hơn (UVB, UVC không chiếu qua được thủy tinh). Silic hay thạch anh tùy theo chất lượng có thể trong suốt với cả tia UVC.
Có ánh nắng là có tia UV
- Tia tử ngoại UVA (380 - 315nm): không bị lớp ozon hấp thụ, có thể nhìn thấy đối với chim, côn trùng và cá; có thể xuyên qua mây mù, không khí, gây lão hóa da.
- Tia tử ngoại UVB (315 - 280nm): bị lớp ozon hấp thụ phần lớn; vẫn có khả năng xuyên một phần qua ozon và khí quyển, gây say nắng, tổn thương và làm đen da.
- Tia tử ngoại UVC (280 - 100nm): bị lớp ozon và khí quyển hấp thụ hoàn toàn; tia UV có năng lượng cao nhất, gây ung thư da nhưng đã có tầng ozon chặn lại.
Theo Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA), chỉ số UV dao động từ 0 - 2 được xem là thấp, chỉ số UV từ 8 - 10 có thời gian gây bỏng là 25 phút, đối với chỉ số UV từ 11 trở lên được xem là cực kỳ cao, rất nguy hiểm, nguy cơ làm tổn thương da, mắt bị bỏng nếu tiếp xúc ánh nắng mặt trời trong khoảng 15 phút mà không được bảo vệ.
Tia UV là nguyên nhân gây ung thư nổi bật và phổ biến trong môi trường, vì khi tiếp xúc quá lâu với ánh sáng mặt trời có khả năng gây ung thư biểu mô tế bào đáy, ung thư biểu mô tế bào vảy và khối u ác tính. Theo trang skincancer.org, có đến 90% người bệnh ung thư da là do bức xạ UV.
Cháy nắng là tình trạng vết bỏng xảy ra khi các tế bào da bị tổn thương, tình trạng này là do da hấp thụ năng lượng từ tia UV. Khi đó, máu sẽ chảy thêm vào vùng da bị tổn thương để chữa lành. Đó là lý do tại sao da của bạn chuyển sang màu đỏ khi bị cháy nắng.
Lưu ý bạn không nên chủ quan, tình trạng này có thể trở nên bỏng rát nghiêm trọng. Thậm chí, tác hại của tia UV còn gây ra những hậu quả về lâu dài cho làn da như tạo nếp nhăn và ung thư da, thông qua sự tác động trực tiếp tới DNA của da.
Khi tiếp xúc quá nhiều với bức xạ UV có tác dụng ức chế gây hại cho hệ miễn dịch. Các nhà khoa học cho rằng cháy nắng có thể làm thay đổi sự phân bố và chức năng của các tế bào bạch cầu ở người trong vòng 24 giờ sau khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
Tình trạng này lặp đi lặp lại quá nhiều với bức xạ UV có thể gây ra tổn thương trầm trọng hơn cho hệ thống miễn dịch của cơ thể.
Gây tổn thương mắt
Khi tiếp xúc lâu dài với tia cực tím hoặc cường độ cao của tia cực tím sẽ làm hỏng các mô, gây “bỏng” trên bề mặt mắt, được gọi là tuyết mù (snow blindness) hoặc viêm giác mạc ánh nắng (photokeratitis).
Đây có thể làm tăng nguy cơ tổn thương mắt như đục thủy tinh thể (nếu không được điều trị sẽ gây mù lòa), mộng thịt (pterygium) và mộng mỡ mắt (pinguecula).
Tia cực tím có khả năng phá hủy collagen và mô liên kết bên dưới lớp trên cùng của da, gây ra nếp nhăn, đốm màu nâu và mất độ đàn hồi tư nhiên của da.
Sự khác biệt giữa tone màu da, nếp nhăn hoặc sắc tố ở mặt dưới và mặt trên ở cùng một cánh tay cho thấy tác động của ánh nắng mặt trời lên da. Một làn da rám cháy nắng trông có thể ổn trong hiện tại, nhưng về sau làn da sẽ sớm nhăn nheo, có thể gây ung thư da.
Dùng kem chống nắng
Đây là cách phổ biến nhất và cũng mang lại hiệu quả tốt nhất. Chọn cho mình sản phẩm kem chống nắng phù hợp thì bạn cũng nên quan tâm đến các chỉ số chống nắng như SPF và PA.
SPF (Sunburn Protection Facter: yếu tố bảo vệ bỏng nắng) đại diện cho khả năng chống tia UVB, chỉ số càng cao thì khả năng chống tia UVB càng mạnh mẽ. Thông thường chỉ số SPF trong kem chống nắng dành cho da mặt từ 30 đến 50 là phù hợp.
PA là viết tắt của cụm từ Protection Grade of UVA là chỉ số đo lường khả năng bảo vệ cơ thể tránh tia UVA của kem chống nắng. Bạn có thể chọn các sản phẩm có chỉ số PA+++ đến PA++++ để bảo vệ da tốt nhất.
Chú ý trang phục khi ra ngoài
- Sử dụng các trang phục chống nắng chuyên dụng như áo, váy chống nắng, ô chống UV, kính râm để ngăn ngừa các bệnh lý về mắt.
- Tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời vào các giờ cao điểm (11h đến 14h).
- Hạn chế các nguồn bức xạ nhân tạo (ánh sáng từ màn hình máy tính, điện thoại), sử dụng các tấm phim cách nhiệt cho cửa kính trong phòng hoặc trong ô tô,...
Lưu ý chế độ ăn uống
Bạn cần có chế độ ăn uống hợp lý, lưu ý bổ sung các chất chống oxy hóa có trong thực phẩm (cam quýt, trà xanh, cà rốt, và ớt chuông đỏ,...) để tăng khả năng bảo vệ của cơ thể trước tia UV.
Ðể phòng tránh tác hại do nắng nóng kéo dài, các chuyên gia y tế khuyến cáo người dân cần mặc quần áo bảo hộ, bao gồm các loại áo có khả năng chống nắng như áo dài tay, áo khoác có cổ, quần dài, tối mầu, mũ rộng vành để che mặt, cổ và tai, nên lựa chọn chất liệu vải chống nắng đặc biệt.
Thêm vào đó, khi đi ra đường cần có ô dù hoặc nón để che phần đầu,…
--------------------------------
Mọi chi tiết xin liên hệ ngay:
Địa chỉ: 18A4 Tăng Nhơn Phú, Phước Long B, Tp. Thủ Đức, Tp. HCM
Email: admin@sunlee.vn
Hotline: 0906 55 77 86
Website: www.sunlee.vn
